Kancelaria Adwokacka – kancelaria prawna, Legnica, adwokat Maciej Michalski tel.: 603 121 704
Kancelaria Adwokacka w Polkowicach tel.: 505 632 888 – kancelaria prawna, Polkowice.

Prawa autorskie w erze cyfrowej: jak chronić swoje prawa jako twórca online?

Ochrona własności intelektualnej w dobie cyfryzacji jest jednym z ważniejszych wyzwań dla właścicieli praw autorskich i twórców. Rozwój technologii sprawił, że jest niezmiernie łatwo udostępniać materiały, kopiować je i dystrybuować. Może prowadzić to do plagiatów i naruszeń praw autorskich. Dlatego też konieczna jest prawna ochrona intelektualnej własności.

Prawa autorskie w internecie

Ochrona praw autorskich w Polsce odnosi się do tzw. utworu. Wszystko, co ma charakter indywidualny i twórczy jest utworem, bez względu na wartość, przeznaczenie, postać i sposób wyrażania. Artykuł 1 ust. 2 prawa autorskiego określa, co może zostać uznane za utwór. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

• wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
• plastyczne;
• fotograficzne;
• lutnicze;
• wzornictwa przemysłowego;
• architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
• muzyczne i słowno-muzyczne;
• sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
• audiowizualne (w tym filmowe).

Tak więc, jeśli wykonamy grafikę, zdjęcie, napiszemy artykuł, czy jakiś inny tekst, zaprojektujemy stronę internetową, logo, opracujemy program komputerowy, to wszystkie te czynności mają charakter twórczy i podlegają z tego tytułu ochronie.

Ochroną nie są objęte idee, koncepcje matematyczne, odkrycia, zasady, procedury i metody działania. Ochroną wyłącznie jest sposób wyrażenia.

Utwór podlega ochronie prawa autorskiego nawet wówczas, gdy jest niedokończony (art. 1 ust. 3 p.a.).

Ochrona utworu nie wymaga spełnienia żadnych formalności. Jest ona automatyczna i powstaje w momencie jego utworzenia. Autor nie musi podejmować żadnych działań, aby jego utwór był chroniony prawem autorskim. Nie ma więc konieczności jego wpisu do jakiegokolwiek rejestru, nie ma potrzeby zastrzegania utworu patentem bądź znakiem towarowym. Autor jedyni musi skutecznie wykazać, że jest twórcą dzieła.

Przeróbka utworu, jego adaptacja, modyfikacja lub tłumaczenie nie jest naruszeniem prawa autorskiego. Wymaga jednak zgody twórcy pierwowzoru.

Kradzież naszego dzieła

Co więc najlepiej zrobić, gdy stwierdzimy, że ktoś używa bez zgody naszego dzieła? W pierwszej kolejności warto spróbować tzw. miękkich metod. Możemy napisać do osoby łamiącej prawa autorskie, aby usunęła nasz utwór ze strony internetowej. Ewentualnie, jeśli mniej nam na dziele zależy, to możemy poprosić o załączenie informacji o autorze dzieła wraz z linkiem do nas. W większości przypadków wysłanie samego e-maila jest wystarczające, aby osiągnąć zamierzony efekt.

Gdy jednak nasze działanie nie przyniesie pożądanych rezultatów, to możemy sięgnąć po cięższe środki. Korzystanie z cudzego dzieła bez zgody autora jest działaniem bezprawnym. Art. 79 ust. 1 p.a. stanowi, że osoba, której autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby naruszającej prawo:

• zaniechania naruszania;
• usunięcia skutków naruszenia;
• naprawienia wyrządzonej szkody:
  • na zasadach ogólnych albo
  • poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu;
• wydania uzyskanych korzyści.

Przed otwarciem postępowania sądowego należy zabezpieczyć dowody naruszenia prawa autorskiego. Jedną z prostszych procedur jest zrobienie tego u notariusza, który otworzy stronę, wydrukuje i poświadczy zastany tam stan faktyczny. Zyskamy wówczas dokument o randze urzędowej, który może posłużyć przed sądem jako dowód.

Sąd rozstrzygając o naruszeniu własności intelektualnej, może orzec o wycofaniu dzieła, jego zniszczeniu lub przyznaniu odpowiedniego odszkodowania. Sąd domniemywa, że środki i materiały są własnością osoby, która naruszyła autorskie prawa majątkowe.  

Ochrona własnych praw autorskich w internecie jest możliwa. Wymaga to jednak zaangażowania, czasu i nakładu środków. Polskie prawodawstwo pozwala skutecznie dochodzić swoich praw w przypadkach naruszeń prawa autorskiego. Dodatkowo jest to wzmocnione przez prawodawstwo unijne, co pozwala na kompleksową ochronę naszego dzieła. Warto jeszcze dodać, że ściganie naruszenia praw autorskich nie następuje automatycznie z urzędu. Musimy złożyć sami do sądu odpowiedni pozew.

Jeśli stwierdziłeś naruszenie swoich praw autorskich i chcesz zasięgnąć porady lub jesteś już zdecydowany na założenie sprawy sądowej, to zapraszamy do kontaktu. Nasza Kancelaria udzieli wszelkich informacji prawnych oraz poprowadzi sprawę od początku do końca.